10133 86
05.03.2020
ЧЕТ ЭЛДИКТЕР НЕГЕ МАГА КАРАШТЫ
2001-жылдын марты. Москвага биринчи жолу бардым. Кыргыз элчилигинин мейманканасына жайгашып, андан соң Третьяков галереясына, Кызыл Аянтка зыярат кылдым. Бул жайлар бири-биринен анча алыс болбогондуктан жөө жүрдүм. Жолдо баратсам маңдайымдан чыккандын дээрлик баары эле мени таанышындай карап жатышты. Айрымдарынын көздөрүнөн таңыркоону көрсөм, башкаларыныкынан суктанууну, сый-урматты туюнткан жылуулукту сезем. Кээ бирлери машиненин ичинде баратып жылмая тиктеп, баш ийкеп, кол сермешет.
Ушундай окуя кийин АКШнын Бостон шаарында да кайталанды. Топтолуп отурган афроамерикалык улан-кыздардын бири мени көрсөтүп бирдеме деп кыйкырды эле, калгандары жапырт бурулушуп, мага жылмайышып, колдорун булгалап, сонун маанайда ызы-чуу түшкөн бойдон калышты.
Эки учурда тең адегенде эмне болуп кеткенин түшүнө алган эмесмин. Неге баары эле мага назар салышат? Болгондо да мээрим менен, көңүлдү көтөргөн күлкү коштогон карек менен тиктешет? Баш териси башка эл тааныгыдай Голливуд кино жылдызы же Марадона, Зидан, Месси, Роналдо менен атак талашкан футболчу, Тайсон менен таймашкан боксчу болбосом.
Анан гана кептин кайда жатканын түшүндүм. Башымда #АК_КАЛПАК бар болчу. Орустар да, америкалыктар да өзүмө эмес, башымды шөкөттөгөн, шаңкайган АК КАЛПАГЫМДЫ карашыптыр. Мага эмес кыргызымдын кооз-көркөм улуттук баш кийимине суктаныптыр. Алардын жүзүндөгү жылуу ырай, достук маанай – балким, калпак аркылуу биздин кайталангыс маданиятыбызга, чыгармачылык дареметибизге бийик баа берип, таазим эткенидир.
Ак калпак – Ала-Тообузду элестеткен элибиздин ак жолтой символу. Ак калпакта аруулуктун, бийиктиктин жана нарктуулуктун сыры жана сүрү бар. Ак калпак – Манас атабыз, Бакай, Кошой бабаларыбыз баштаган, кыргызды ийгиликтин бийик чокуларына сүрөгөн элибиздин сыймыктуу, залкар уулдарынын асыл баштарын кооздогон керемет баш кийим.
Ак калпакты даңазалаган – кыргыз жигитинин алтын башы эле эмес, ары, намысы, абиири жана ыйманы. Ошондуктан, “Ак калпагың башыңдан түшпөсүн!” деген ак батанын мааниси - ооматтуу, намыстуу, айкөл жана эл туусун желбиреткен эр жүрөк бол дегенди туюндурат. Жараткан Ак калпактуу элибизге ынтымак, күч-кубат жана кетпес оомат берсин!
05.03.2020
